De fazañas e roturas

Foi que nas andanzas que nesta parte do Reino de Goathemala me acontecenron, que un dia fui convidado a participar no noble arte do xogo de pelota, xa practicado polos maias de antes e mais os de agora, sendo pois exercicio de nobre e antiga tradición, representado nas estelas das grandes urbes maias de antaño, de Tikal e de Cobán de Iximché e inda de Iaxactun, no que inda os sabios debaten se as representacións deses gloriosos antepasados levaban camiseta do Barça ou do Madrid. O xogo está cirscunscrito nunha cosmoloxía antiga como o mundo, onde duas equipas dun lado e tambén do outro manipulan unha figura esférica, nun campo que representa o mundo e unha equipa tenta superar a outro en destreza e forza sendo a equipa que non acade a vitoria ¡alas! sacrificada ós deuses, ou na versión mais moderna, a pagar as cervexas.
Participei logo de tan nobre xogo, con grande fortuna e conseguin gañar tantos para a miña equipa mais desgracia miña, non agradei os deuses que ferozmente contra min tornaron e dando sobrehumana forza os outros xogadores, caeron sobre min ropendome os osos todos.
Como contou o cronista e gran xogador, e gran bebedor de cervexa, chamado de todos Güero: "el cerote del español para una vez que algo juega vos, va y el solito queriendosela quitar al vejete vos, va y se cae todo el solito y el muy cerote aún se rompio la pierna vos"